چگونه کامپیوتر شخصی خود را تعمیر کنیم

معرفی قطعات سخت افزاری کامپیوتر

تعمیر سخت افزار کامپیوتر

سخت افزار شامل کلیه قطعات کامپیوتر می باشد از قبیل:

1) مادر بورد
2) CPU
3) کیس و پاور
4) فلاپی دیسک
5) هارد دیسک
6) سی دی رام
7) کارت صدا
8) کارت فکس مودم
9) کارت گرافیک
10) کی بورد
11) مانیتور
12) ماوس
13) پلاتر
14) پرینتر
15) کارت شبکه
16) کارت TV
17) کارت I/O
18) قلم نوری
19) RAM
20) رسیور کارت
21) اسکنر

● آشنایی با قطعات سخت افزاری

مادر بورد یا برد اصلی کامپیوتر( Main Board , Mother Board): بردی است که کلیه بردهای کامپیوتر روی این نصب می شوند. بر روی آن محلهایی برای اتصال یا قرار گرفتن کارتهای مختلف‘ کابلهای مختلف و سی پی یو قرار دارد. ابعادی حدود 25*30 سانتی متر دارد. چند مدل رایج آن عبارتند از: GIGA، ATC 7010، Asus. جزء اصلی ترین بردها محسوب می گردد. نوع سی پی یو و ایرادهایش مستقیما روی نحوه کاردکرد سیستم تاثیر می گذارد و کوچکترین ایراد آن باعث عدم کارکرد کامپیوتر می گردد.

​

قسمتهای روی برد به شرح زیر می باشد:

1) سوکت مخصوص CPU: که در مادر بردهای 486 و پنتیوم به صورت مربع بوده ولی در پنتیوم 2 به صورت کارتی می باشد. نوع سوراخهای سوکتهای 486 موازی بوده و در سوکتهای پنتیوم سوراخها به صورت اریب می باشد. هر دو دارای ضامنی جهت وصل کامل دارند.

2) اسلاتها یا شیارهای گسترشی : توانایی مادربرد را گسترش میدهند. اسلاتها به سه صورت می باشند: آیزا AISA)) پی سی آی(PCI) ای جی پی (AGP)که به ترتیب سریعتر و جدیدتر می باشند. اسلاتها برای نصب انواع بردها یا کارتها روی مادربرد طراحی شده اند.

3) ماژولهای رم: که جهت نصب رم طراحی شده اند و انواع رم های 4 مگابایت 16 مگابایت 32 مگابایت 64 مگابایت 128 مگابایت و … در این ماژولهای مخصوص خود نصب می شوند که دارای ضامنی نیز می باشند.

4) باطری ساعت و تاریخ : این باطری جهت نگهداری ساعت و تاریخ سیستم در مواقعی که کامپیوتر خاموش می باشد گذاشته شده است که به صورت جعبه ای و سکه ای و خازنی قابل تعویض می باشد.

5) خروجی کی بورد: این خروجی که جهت نصب به صفحه کلید طراحی شده به دو صورت معمولی و PS2 می باشد.

● مادربردهای DDR:

نوع جدید مادربوردها که علاوه بر دارا بودن اسلاتهای AGP ماژولهای حافظه DDR را نیز ساپورت می کنند.

● مادربردهایSDRAM :

نوع قدیمی مادربوردها که شامل اسلاتهای ISA می باشد.

● مادربردهای RAID:

نوعی از مادربردها که استفاده از دو هارددرایو را به صورت parallel فراهم می کند.

● واحد پردازش مرکزی :

کنترل کننده مرکزی کامپیوتر می باشد که به کلیه قسمتهای کامپیوتر رسیدگی می نماید و عمل پردازش را انجام میدهد. این قطعه پردازشگر اصلی کامپیوتر است و در واقع تعیین کننده نوع کامپیوتر می باشد. در حال حاضر CPUهای پنتیوم رایج است که انواع آن پنتیوم 2، 3، 4 می باشند.

​

CPUها دارای ابعادی حدود 5 * 5 cm و با ضخامتی حدود 2 mm می باشند. CPU بر روی برد اصلی در جای مخصوص خود نصب می شود. سرعت CPU با واحد مگاهرتز معرفی می شود. این پردازنده دارای مدار الکترونیکی گسترده و پیچیده است که به انجام دستورات برنامه های ذخیره شده می پردازد. بخشهای اصلی CPU حافظه و واحد کنترل و واحد محاسبه و منطق هستند. در بخش حافظه کار ذخیره سازی موقت دستورها و یا داده ها در داخل ثباتها یا Registerها انجام می شود. واحد کنترل با ارتباط با بخشهای مختلف سی پی یو کار هدایت و کنترل آنها را بر عهده دارد. واحد محاسبه و منطق(ALU) کار انجام توابع حسابی و مقایسه ای و منطقی را بر عهده دارد.

از میان انواع سی پی یوهای AMD و اینتل که بازار را در چنگ خود دارند پردازنده athlon از AMD ارزانتر و سریعتر و با کیفیت تر از پردازنده های اینتل می باشد.

● مقایسه پردازنده Athlon و Duron

پردازنده Duron 1.3 GHz حتی وظایف سخت را به خوبی انجام میدهد. Athlon XP تا Athlon XP 2600+ یک پردازنده 266FSB است. از Athlon XP 2500+ به بالا 333FSB است. از Athlon XP 3000+ به بالا 400FSB می باشد( از روی هم افتادنها معلوم می شود که دو پردازنده هم سرعت می توانند دارای FSBهای متفاوتی باشند). Athlon XP 1700+ یا 1800+ تقریبا معادل و کمی قدرتمندتر از AMD Duron 1.3 GHz می باشد.

دو مطلب در مورد اینکه پردازنده با چه FSB ای را استفاده کنیم اهمیت دارد: اول اینکه مادربورد باید کاملا FSB پردازنده را ساپورت کند( هر مادربوردی حداکثر تا یک حد FSB را ساپورت می کند). دوم اینکه RAM باید در همان سرعت FSB پردازنده کار کند. مثلا:

پردازنده 200FSB باید با PC1600RAM استفاده شود.

پردازنده 266FSB باید با PC2100RAM استفاده شود.

پردازنده 333FSB باید با PC2700RAM استفاده شود.

پردازنده 400FSB باید با PC3200RAM استفاده شود.

اما احتمال دارد کامپیوتر با سرعت FSB پردازنده و سرعت RAM غیر مطابق با آن اسمبل شود مانند پردازنده 266FSB با PC2700RAM. این مجموعه هم کار می کند زیرا BIOS به سرعت کلاک حافظه اجازه می دهد که به صورت تفاضلی با سرعت FSB پردازنده ست شود. بنابراین این دو قطعه با هم به خوبی کار می کنند.

● پردازنده پنتیوم و پنتیوم 4 و پنتیوم 3

پنتیوم 3 و پنتیوم 4 پردازنده های بسیار خوبی هستند. کمی قبل پردازنده AMD در مواردی مانند کیفیت خو ب به نظر نمی رسید و مشکلات سازگاری داشت. بخصوص با کارت ویدئوهای مخصوص. امروزه کیفیت و سازش پذیری AMD Athlon مساوی با پنتیوم 3 و پنتیوم 4 است. وقتی تمام موارد با هم مساوی اند. پس بهتر است به سمت خرید AMD Athlon برویم که ارزانتر است.

● (READ ACCESS MEMORY):

قطعه ایست که در ماژولهای رم نصب می شود و وظیفه اش نگهداری اطلاعات به صورت موقتی است تا سی پی یو بهتر بتواند کار خود را انجام دهد. در واقع به خاطر اختلاف زیاد سرعت بین دیسک سخت و سی پی یو از رم استفاده می شود تا این اختلاف سرعت کاهش یابد. دو نوع رم هست: رم های معمولی (SD RAM) و رم های سریع (DD RAM). رم ها در انواع 4 8 16 32 64 128 256 مگابایتی در بازار وجود دارد. یک رم 256 تمامی کارها را به خوب انجام می دهد و ما را مطمئن می کند که رویهم رفته کارآیی سیستم به خاطر مقدار رم سیستم بی جهت از بین نمی رود.

​

مادربردهای خوب امروزی اصولا از حافظه PC2100DDR( برای مادربردهای DDR266) یا از حافظه PC2700( برای مادربردهای DDR333) استفاده میکنند. همه اینها از نوع DIMM form factor تبعیت می کنند( ساختمان فیزیکی). همه حافظه های کامپیوتر اینگونه نیستند. برای مثال کامپیوترهای قدیمی از ماژولهای حافظه SIMM استفاده می کنند در حالیکه امروزه ماژولهای حافظه DIMM معمولترند و از آنجاییکه استاندارد JDEC برای حافظه های DDR400 به مرحله نهایی نرسیده است همه ماژولهای حافظه PC3200 در همه مادربردهایی که حافظه PC3200 را ساپورت می کنند کار نمی کنند.

​

در موقع خرید علاوه بر اینکه باید رمی که با کامپیوتر سازگار باشد مد نظر قرار داده شود باید کیفیت رم را نیز در نظر گرفت. مشکلات بسیاری از کامپیوترها بعلت استفاده از رم با کیفیت پایین می باشد. کمپانی هایی مانند KingSton و Corsair اعتبار بالایی دارند و Mushkin بالاترین کیفیت رم را می سازد برای کسانی که مایل به پرداخت پول بیشتری هستند.

● Hard Disk:

این قطعه بانک اطلاعات کامپیوتر است و همه اطلاعاتی که قرار است برای مدتی طولانی نگهداری شوند، اغلب در این قطعه نگهداری می شوند. هارد از طریق یک کابل داده به برد اصلی متصل می گردد و یک کابل برق نیز از منبع تغذیه به آن متصل می شود. دو مارک عمده هارد Quantum و Maxtor است. هارد ابعادی به اندازه 12 * 8 cm دارد.

​

استفاده از یک هارد دیسک با ظرفیت بیشتر از 137.4 گیگابایت می تواند بیشتر از درایوهای کوچکتر مشکل ساز باشد. این هارد درایوها احتیاج به استاندارد آدرس دهی 48 بیتی جدیدتری که به وسیله درایورهای چیپ ست مادربورد،BIOS، و بوسیله سیستم عامل ساپورت می شود دارد.

در انتخاب یک هارددیسک باید به سطح ایجاد نویز و تولید حرارت نیز توجه کرد.

بیشتر هارد درایوهای امروزی از استاندارد Advanced Technology Attachment استفاده می کنند. همچنین به عنوان Integrated Digital Environment شناخته شده هستند. این یک رابط پارالل است که سرعت انتقال ماکزیممی بالغ بر 133 مگابایت در ثانیه را ساپورت می کند که این بیشتر از حدی است که کامپیوترهای امروزی می توانند استفاده کنند. هارددرایوهای SATA  هم به عرصه ظهور رسیده اند و روزی چیزی عادی خواهند بود. یک هارد درایو که از SATA استفاده می کند سرعت انتقال بالغ بر 150 مگابایت بر ثانیه را ساپورت می کند. هارددرایوهای ATA نمی توانند با سرعت انتقال بیشتر از 133 مگابایت در ثانیه ساخته شوند اما هارددرایوهای SATA روزی به سرعت انتقال 300 و حتی 600 مگابایت در ثانیه خواهند رسید.

گزارشهای اولیه از مشکلات فراوان استفاده از SATA در قالبهای RAID حکایت می کند. اما سایر مزایای SATA به نظر مطلوب می رسد ولی نه زیاد:

1) SATA از کابلهای کوچکتر برای اتصال هارد درایو به مادربورد استفاده می کند نسبت به کابلهای bulkier ribbon که هارددرایوهای IDE آنرا استفاده می کنند. این موضوع مهم است چرا که کابل ریبون IDE به اندازه ای بزرگ است که به راحتی جریان هوا را در داخل کیس مسدود می کند و تاثیر فن های کیس را تقلیل می دهد. اما می توان کابلهای ریبون IDE را خارج از مسیر جریان هوا در داخل کیس عبورداد.

2) کابل SATA می تواند تا 39.4 اینچ باشد در حالیکه کابلهای IDE از 18 اینچ تجاوز نمی کنند. اما فقط یک کامپیوتر بلند به کابل بالای 18 اینچ احتیاج دارد.

3) یک کابل SATA احتمال تداخل الکتریکی کمتری که روی اتصال بین هارددرایو و مادربورد واقع می شود دارد چون سریال است. در حالیکه IDE پارالل است با 40 سیم در طول اتصال. با اینکه این مورد از لحاظ تئوری معقول به نظر می رسد اما به سختی می توان تصور کرد که SATA پیشرفتی حاصل کرده است. چرا که کسی تا حالا نشنیده است که یک مشکل تداخل الکتریکی در کابلهای ریبون IDE بوجود آمده باشد.

باید به این نکته توجه کرد که یک هارددرایو SATA نمی تواند همیشه در کامپیوترهای ATA جا بگیرد. مثلا مادربورد باید رابط SATA را ساپورت کند و ملزومات کانکتور پاور برای هارددرایو SATA با هارددرایو ATA فرق دارد.

ATA133 محصول جدیدی است که قدم جدیدی در سرعت هارددرایو برداشته است اما از لحاظ عملی و کاربردی، هارددرایو ATA100 با هارددرایو ATA133 یکی است و حتی بهتر هم کار می کند. کامپیوترهای خانگی دارای مشکل کمتری در بکارگیری پهنای باند فول هارددرایو ATA100 تحت هر شرایطی هستند نسبت به هارددرایوهای ATA133.

● Floppy Drive:

این قطعه که ابعاد آن تقریبا cm 2×12×8 است، برای خواندن و نوشتن بر روی دیسک نرم (فلاپی) کاربرد دارد. این دیسکتها قابلیت ذخیره سازی 1.44 مگابایت اطلاعات را دارند. دیسکتها اغلب برای جابجا کردن حجم کم اطلاعات بکار می روند. در حال حاضر فلاپی درایو Teac بیشترین مصرف را دارد. فلاپی درایو از طریق یک کابل داده به برد اصلی وصل می شود.

فلاپی درایو ها به دو نوع کلی 51.4 اینچ و 31.2 اینچ می باشند که مدل 51.4 اینچ استفاده نمی گردد. مدل 31.2 اینچ به سه نوع 740kb ( که به خاطر قدیمی بودن استفاده نمی شود) و 1.44mb ( که بیشترین مصرف را دارد) و 2.88mb تقسیم می شود.

هر کامپیوتر می تواند دو عدد فلاپی درایو داشته باشد.

دلیل روشن نشدن کامپیوتر

ممکن است یک روز که می خواهید کامپیوتر خود را روشن کنید متوجه شوید که کامپیوتر روشن نمی شود! اولین چیزی که وارد ذهنتان می شود این است که چطور متوجه شوم مشکل از کجاست؟

​

این اتفاق برای اکثر افرادی که با کامپیوتر کار می کنند افتاده است. وخامت اوضاع وقتی مشخص میشود که شما کار ضروری با کامپیوتر خود داشته باشید و روشن نشود! ما در این مطلب آموزشی سعی کردیم با استفاده از تجارب مختلف در مورد این مسئله راه کارهای مناسبی برای شما ذکر کنیم.

برای رفع مشکل روشن نشدن کامپیوتر، لازم نیست که یک تعمیرکار حرفه ای باشید. این مشکل در 90 درصد موارد توسط خود شما و بدون نیاز به هیچ کمکی قابل برطرف کردن است. پس اعتماد به نفس داشته باشید و نکات مهم این مقاله استفاده کنید.

قطعات غیرضروری‌ها را جدا کنید

اگر کامپیوتری روشن نشود، اولین کاری که می‌کنیم این است که کابل همه قطعات غیرضروری سیستم را جدا، یا حتی به صورت فیزیکی خارج می‌کنیم. این مرحله شامل این موارد است:

​

کارت‌ های PCI ،ISA ،PCI Express و همه چیز به جز کارت گرافیک باید خارج شود. از جمله کارت‌هایی که باید خارج شوند می‌توان به کارت صدا، کارت شبکه، مودم و کارت‌های رابط اضافی اشاره کرد.

در مورد هارد دیسک‌، تنها لازم است برق آن‌ها را قطع کنید.

در مورد درایو CD/DVD، این قطعات نیز تنها با جداکردن کابل برق از مدار سیستم خارج میشوند.

پس از این کارها، دوباره دکمه پاور را فشار دهید. آیا فعالیتی مشاهده می‌کنید؟ آیا روی مادربوردتان یک چراغ پاور وجود دارد؟

اگر چراغ پاور مادربرد به طور ضعیفی روشن می‌شود اما سیستم بالا نمی‌آید، احتمال دارد که ایراد از خود مادربرد یا منبع تغذیه باشد. در کامپیوترهای قدیمی پیش می‌آید که یکی از خازن‌های مادربرد ترکیده و مایع درون آن به بیرون نشت کند و باعث اشکالاتی از این دست شود. نگاهی به گوشه و کنار مادربرد خود بیندازید و ببینید که آیا می‌توانید نشانه‌ای از یک خازن متورم بیابید؟ ممکن است بالای آن باز شده باشد، شاید مایعی قهوه‌ای رنگ روی مادربورد ببینید یا ممکن است خازن تنها اندکی باد کرده باشد :

اگر نشانه‌ای که حاکی از مشکلات خازن‌ها باشد پیدا نکردید، آنگاه باید منبع تغذیه را بررسی کنید.

بررسی یک منبع تغذیه معیوب:

منبع تغذیه (Power) در کنار هارد درایو و فن‌ یکی از قطعاتی است که زیاد دچار مشکل می‌شود و مشکلات آن یا ناشی از فن داخل خود منبع تغذیه است و یا باز هم خازن‌ها دچار مشکل شده‌اند. در هر صورت، تحت هیچ شرایطی نباید اقدام به تعمیر یک Power معیوب کنید، تنها گزینه ممکن تعویض آن است. حتی اگر به ظاهر خراب باشد، باز هم احتمال بسیار زیادی وجود دارد که ولتاژ بالایی داخل آن ذخیره شده باشد.

​

دو راه برای شناسایی یک منبع تغذیه (پاور) معیوب وجود دارد. یکی استفاده از یک منبع تغذیه جایگزین است، و دیگری نصب همین منبع تغذیه روی یک کامپیوتر دیگر. اگر یک منبع تغذیه جایگزینردارید، منبع تغذیه فعلی را درآورده و قطعه یدکی را جایگزین آن کنید. اگر یک کامپیوتر دیگر در دسترس دارید، منبع تغذیه‌اش را در‌آورده و منبع تغذیه مشکوک را روی آن امتحان کنید. مشخص است که به این ترتیب اگر اشکال از منبع تغذیه باشد به مسئله پی خواهید برد. به منظور جلوگیری از نتیجه‌گیری اشتباه، مطمئن شوید که همه کابل ها را متصل کرده‌اید. مادربورد‌های جدید علاوه بر فیش‌های بزرگ 20 پین، برای تأمین برق پردازشگر یا کارت گرافیک نیازمند فیش‌های 4 یا 8 پین نیز هستند. دفترچه راهنمای مادربوردتان را مطالعه کنید و یا در اطراف فن CPU خود به دنبال چنین رابط‌هایی بگردید.

آخرین راه باقی مانده این است که قطعه مشکوک را در یک کامپیوتر دیگر امتحان کنید اما بدانید که احتمال دارید این کار به قطعه شما آسیب بزند. بنابراین توصیه می‌کنم از انجام دادن این عمل با سخت‌افزارهایی که برایتان اهمیت دارند خودداری کنید.

جدا کردن یک قطعه، مشکل را حل کرد!
اگر همه قطعات غیرضروری را جدا کردید و کامپیوتر به خوبی بالا آمد، می‌توانید وارد مرحله طاقت‌فرسای آزمایش تک تک قطعات شوید. با کارت گرافیک شروع کنید، سپس سراغ سایر کارت‌ها و قطعات بروید و این روند را آنقدر ادامه دهید تا قطعه‌ای که جلوی روشن شدن سیستم را گرفته پیدا کنید.

بوق زدن

کامپیوترها واقعا قدرت خوبی در تشخیص اشکالات خود دارند و اغلب از طریق یک سری بوق خاص، به تولید کدهای خطا می‌پردازند. اگرچه نوع این بوق‌ ها در بین سازندگان مختلف، متفاوت است اما می‌توانید مطمئن باشید که یا اشکال از CPU است، یا حافظه و یا کارت گرافیک. دفترچه راهنما یا وبسایت شرکت سازنده مادربردتان را جهت آگاهی از معنای هر بوق خاص مطالعه کنید. علاوه بر این، می‌توانید نگاهی به جدول کدهای عمومی بوق بایوس‌ های قدیمی بیندازید. متداول‌ ترین بوقی که می‌توانیم به آن اشاره کنیم، یک سری بوق ممتد است که نشانه خطا در حافظه می‌باشد و اشکال ممکن است تنها ناشی از قرار نگرفتن صحیح کارت حافظه در شیار خود باشد (که اغلب در جریان حمل و نقل از جای خود خارج می‌شود).

اگر کامپیوترتان روشن می‌شود و به درستی کار می‌کند اما گاهی اوقات در حین استفاده صدای یک سری بوق به گوشتان می‌خورد، معنایش این است که دمای سی پی یو بیش از حد بالا رفته است. این اتفاق بیشتر به دلیل نقص عملکرد فن رخ می‌دهد. به عنوان یک راه حل کوتاه مدت، می‌توانید گرد و خاک روی گرماگیر (هیت سینک) و فن را پاک کنید اما به فکر تعویض کل قطعه باشید. انجام این عمل را به افراد مبتدی توصیه نمی‌کنیم اما اگر مصمم هستید سخت‌افزار کامپیوترتان به صورت کارآمد عمل کند، بد نیست این کار را بیاموزید.

اگر به هر دلیلی احساس می کنید که قادر به انجام دادن موارد بالا نیستید بهتر است از کسانی که قبلا این کار ها را انجام داده اند کمک بگیرید و از آنها بخواهید که به صورت عملی به شما یاد دهند. اما اگر توصیه ما را میخواهید، اعتماد به نفس داشته باشید و خودتان وارد عمل شوید. مطمئن باشید بعد از چندبار آزمون و خطا میتوانید تعمیرکار همیشگی کامپیوتر خود و اطرافیان باشید.

سخت افزارهای خود را عیب زدایی کنید

همواره راه هایی وجود دارد که بدون نیاز به تخصص افراد ماهر، میتوانید پی به عیب سخت افزارهای مشکل دار خود ببرید. این ترفند اگر چه یک راهنمای جامع برای عیب زدایی از کامپیوترتان نیست اما می تواند شما را به سمت یافتن مشکل کامپیوتر راهنمایی کند. مطمئنا پیدا کردن عیب کامپیوتر توسط شخص خودتان بسیار شیرین تر از تشخیص آن توسط یک تعمیرکار با تجربه است!